BEYAZ KOD
11 Kasım 2011
tarihinde yürürlüğe giren 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin “Hukukî Yardım”
başlıklı 54 üncü maddesi “Bakanlık ve bağlı kuruluşlarında; sağlık hizmeti
sunumu sırasında veya bu görevlerden dolayı personele karşı işlenen suçlar
sebebiyle ceza hukuku kapsamında yürütülmekte olan işlemler ve davalarda
personelin talebi üzerine Bakanlık ve bağlı kuruluşlarınca hukukî yardım
yapılır. (Ek cümle: 4/7/2012-6354/ 18 md. ) Bakanlık ve bağlı kuruluşları
merkez ve taşra teşkilatı ile döner sermaye teşkilatı kadrolarında bulunan
hukuk birimi amirleri, hukuk müşavirleri ve avukatlar, ayrıca vekâletname ibraz
etmeksizin ilgili personeli vekil sıfatı ile temsil eder. Bu yardımın usûl ve
esasları Bakanlıkça belirlenir.” hükmü ile sağlık çalışanlarına hukuki yardım
verilmesi konusunda kanuni bir düzenleme yapılmıştır.
Bu maddeye
dayanılarak Bakanlık ve bağlı kuruluşlarınca yapılacak hukuki yardıma ilişkin
usul ve esasları belirlemek amacıyla "Sağlık Bakanlığı Personeline Karşı
İşlenen Suçlar Nedeniyle Yapılacak Hukuki Yardım Usul ve Esasları Hakkında
Yönetmelik" 28/04/2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlamıştır.
Bakanlığımızın tüm sağlık çalışanları şiddete maruz kaldıkları durumlarda, bu
düzenlemeler doğrultusunda, Bakanlığımız avukatları tarafından gerekli hukuki
yardımı alabilmektedir.
Bu kapsamda yapmış olduğunuz başvuru neticesinde;
1- Kurumunuzda/biriminizde
görevlendirilen birim/personel en kısa sürede sizinle irtibata geçecektir.
2- Söz konusu
birim/personel başvurunuza ilişkin olarak aşağıdaki bilgi ve belgeleri temin
ederek beyaz kod sistemine kaydedecek ve asıllarını İl Beyaz Kod
koordinatörlüğüne intikal ettirecektir.
a) Olay tutanağı;
Şiddet olayı sonrasında tutulan ve hadiseyi izah eden tutanaktır. Şiddete maruz
kalan çalışan, adli süreçlerde kanıt teşkil etmesi açısından olaya tanık olan
diğer personel ile birlikte, olayı anlatan ve belgeleyen bir tutanak
düzenlemelidir. Tutanakta, tarih ve saat bilgileri ile failin kimlik bilgilerine
(eğer bilinmiyorsa açık eşkâline), olayın gelişim seyrine ve mağdur çalışana
yönelik saldırının ayrıntılarına yer vermesinin yanı sıra mutlaka olaya tanık
olan personelin adları ve imzaları, ayrıca tutanağın düzenlendiği tarih de yer
almalıdır. Tutanak el yazısı ile düzenlenebilir, ancak okunaklı olması gerekir
b) Hukukî yardım
talep formu; bu form beyaz kod kapsamında hukukî yardım talep edip etmediğinizi
belirtir. Görevli birim/personel tarafından hazırlanarak size imzalatılır.
Hukukî yardım talep etmeniz halinde, söz konusu başvurunuz beyaz kod kapsamında
ise, ceza yargılaması aşamasında Bakanlığımız avukatlarınca tarafınıza hukukî
yardım verilecektir.
c) İhbar dilekçesi;
beyaz kod kapsamında işlenen suçlar genel itibariyle takibi şikâyete bağlı
olmayan, başka bir ifade ile siz şikâyetçi olmasanız dahi adli mercilerce
kendiliğinden soruşturulan suçlardır. Bu tür suçtan haberdar olan yöneticinin,
suçu adli mercilere intikal ettirmesi yasal bir zorunluluktur. Bu nedenle
görevli birim/personel tarafından hazırlanarak yöneticiye imzalatılır.
d) Onam formu; Beyaz
kod kapsamında yapmış olduğunuz başvuru ve bu başvuru nedeniyle yürütülen adli
süreçte elde edilen bilgi ve belgeler, kişisel bilgileriniz anonimleştirilerek,
başka bir ifade ile; kişisel bilgilerinizden arındırılarak, analizlerinin
yapılmasında ve neticesinde sağlık personeline karşı gerçekleşen şiddet
olaylarının önlenmesi amacıyla kullanılacaktır. Bu durumu izah eden ve söz
konusu bilgi ve belgelerin kullanılmasına izin veren onam formu görevli
birim/personel tarafından hazırlanacak ve tarafınıza imzalanacaktır.
e) Olayı doğrulayan
diğer kanıtlar; şiddet uygulayanın kimlik bilgileri, kamera kayıtları,
tanıklar, olaya ilişkin diğer tutanaklar ve benzeri tüm bilgi ve belgeler
görevli birim/personel tarafından toplanarak sisteme kaydedilir.
3- İl Beyaz Kod
Koordinatörü tarafından görevli birim/personel tarafından intikal ettirilen
bilgi ve belgeler tetkik edilerek;
a. Başvurunuz beyaz
kod kapsamında ise bilgi ve belgeler adli mercilere intikal ettirilerek adli
süreç başlatılır ve süreç boyunca size hukuki yardım yapılır.
b. Başvurunuz beyaz
kod kapsamında değil ise tarafınıza gerekli bilgilendirme yapılacaktır. Bu
durumda hukuki yardım talebinizde karşılanmayacaktır. Başvurunuzun beyaz kod
kapsamında olmadığına ilişkin bilgilendirme tarihinden itibaren 7 gün
içerisinde İl Beyaz Kod Koordinatörlüğüne bir dilekçe ile itiraz edebilirsiniz.
4- Adli süreç:
a. Bu süreçte adli mercilerce
tarafınıza yapılacak tüm tebligatlar hususunda en kısa sürede il koordinatörlüğünü
haberdar etmeniz önem arz etmektedir.
b. Yapılacak duruşmalarda bulunmanız
gerekmektedir. Aksi halde mahkemece zorla getirilme kararı verilebilir.
c. Bu süreçte özel
avukatınızdan da hukuki yardım alabilirsiniz. Bu durumda Bakanlığımız avukatlarından
hukuki yardım almaya devam edip etmeyeceğiniz hususunda il koordinatörlüğünü
bilgilendirmeniz gerekmektedir.
5- Bilgilendirme: Tüm
bu süreç boyunca, sürecin her aşamasından, tarafımıza vermiş olduğunuz mail
adresine bilgilendirme mailleri gönderilerek haberdar edileceksiniz.
Sık
sorulan sorular:
1. Polise ifade vermem/ Emniyete gitmem şart mı?
Haklarınızın
korunması ve faillerin cezalandırılması, adli mercilerin yetki ve görevi
kapsamındadır. Bu nedenle, mümkünse hemen en yakındaki karakola bizzat
başvurarak ya da aciliyet teşkil bir durum var ise, derhal bulunduğunuz yere
polis çağırarak söz konusu adli süreci başlatmanız gerekmektedir.
2. Polise/ Emniyete ifade vermek istedim fakat ifade
alınmıyor?
Kamu sağlık
kuruluşunda görev yapan bir personelin, görevi esnasında maruz kalacağı bir
şiddet, 5237 Sayılı Türk Ceza Yasası’nın 131. maddesinde yer alan açık hüküm
gereği, şikâyete tabi değildir. Yani bu durumda kolluk, siz şikâyetçi olmasanız
da resen olaya el koymalı ve gerekli ön soruşturmayı derhal başlatmalıdır. Aksi
durumda kolluk personeli açısından görevi ihmal suçu oluşacaktır.
3. Hukuki yardım sürecinde şiddete maruz kalan çalışandan
herhangi bir ücret talep ediliyor mu?
Hukukî yardım görevi
Kanunla verildiğinden, bu görev de bir kamu görevidir. Dolayısıyla hukukî
yardım kapsamında yapılan yol/ulaşım giderlerinin görevli personele ödenmesinde
10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu’na göre hareket edilecektir.
Ceza davalarında
yargılama giderleri beraat hâlinde Devlet; mahkûmiyet hâlinde hükümlü
tarafından karşılandığından, mağdur sıfatıyla davaya katılan bakımından
herhangi bir yargılama gideri oluşmamaktadır. Dolayısıyla kendisine hukuki
yardım yapılan personelden, bu yardım sebebiyle herhangi bir mahkeme masrafı
talep edilmeyecektir.
4. Beyaz koda başvuru yaptım ancak şikâyetçi değilim.
Beyaz kod kapsamında
işlenen suçlar genel itibariyle takibi şikâyete bağlı olmayan, başka bir ifade
ile siz şikâyetçi olmasanız dahi adli mercilerce kendiliğinden soruşturulan
suçlardır. Bu tür suçtan haberdar olan yöneticinin, suçu adli mercilere intikal
ettirmesi yasal bir zorunluluktur. Bu nedenle şikayetçi olmasanız dahi hadise
adli mercilere intikal ettirilecektir. Ancak şikayetçi olmamanızdan dolayı
tarafınıza hukuki yardım verilmeyecektir.
5. Beyaz koda başvurumu yaptım ancak adli süreç devam
ederken şikâyetimden vazgeçtim.
Yukarıda da izah
edildiği üzere bu durumda da tarafınıza verilen hukuki yardım son bulacaktır.
Ancak bu tür suçlar takibi kendiliğinden yapılan suçlar olduğundan dolayı
yargılama devam edecektir.
Hastanelerde
Uygulanan Renkli Kod Telefonları
(Hastane içi dâhili telefon numaralarıdır.)
Beyaz Kod Hukuki Yardım ve Uygulama Genelgesi