İNTİHARA BAKIŞ
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 2015 yılında Dünya’da 800.000
kişinin intihar sonucu öldüğünü bildirmiştir. Bu sayı dünyada her 40 saniyede
bir, bir kişinin intihar sonucu yaşamını kaybettiğini göstermektedir. DSÖ bu
sayının 2030 yılında bir milyonun üzerine çıkacağını öngörmektedir. İntihar
girişimleri ise bu sayıların yaklaşık 20 katıdır. İntihar sonucu yaşamını
kaybedenlerin yakınlarının yaşadığı ruhsal acı da düşünüldüğünde intiharın
toplumun önemli bir kısmını etkileyen ciddi bir halk sağlığı problemi olduğu
nettir.
Ön yargılar uygun zamanda ruh sağlığı hizmetlerine ulaşımı
engellemektedir.
Ruhsal hastalığa sahip olmak intihar için önemli risk
faktörlerinden biridir. Ruhsal hastalıkların erken dönemde saptanması, intihar
riski olan bireylerin uygun tedavisi önemlidir. Ruhsal hastalıklar ve intihar
ile ilgili önyargılar intihar düşünceleri olan kişilerin uygun ruh sağlığı
hizmetlerine ulaşımını engellemektedir. Toplumun her bireyinin bu konuda bir
sorumluluğu bulunmaktadır. İntihar ve ruhsal hastalıklar konusunda kendi
önyargılarımızın farkında olmak, etrafımızdakileri ve kendimizi bu konuda
eğitmek ve geliştirmek, intihar riskinin arttığı durumları öğrenmek ve
yakınlarımızda bu riski gördüğümüzde uygun hizmetlere yönlendirmek hepimizin
sorumluluğu olmalıdır.
Dünya İntihar Önleme Günü’nün 2018 yılı teması “İntiharı Önlemede Beraber Çalışalım”
olarak belirlenmiştir. Kurumlar arası işbirliğinin sağlanması ve her bireyin
önleme çalışmalarında aktif olarak yer almasının önemi ile ilgili farkındalığın
arttırılması amacı ile 2019 ve 2020 yıllarında da temanın aynı kalması
planlanmaktadır.
Bu ruh sağlığı bozukluğunu tespitte çeşitli risk faktörleri
tanımlanmıştır. Bunlardan ana başlıklar olarak bahsetmek isterim, zira her
birisinde yapılan çalışmalara dayanarak dikkat edilmesi gereken yönler
mevcuttur.
1-Evlilik Durumu
2-Cinsiyet
3-Yaş
4-Önceki Girişimlerin Tarihçesi
5-Sosyo-Ekonomik ve Meslek/ Durumu
6-Depresyon
7-Alkol ve İlaç Alışkanlığı
8-Şizofreni
9-Emredici Halüsinasyonlar
10-Cinsel Sapmalar
11-Şiddetli Uykusuzluk
12-Fiziksel Hastalık
13-Aile Hikâyesi
14-Kişisel Eşyaların Dağıtılması
15-Gelecek İçin Plan Bulunmaması
16-Teşebbüsün Öldürme Derecesi
17-Yalnız Yaşama
18-Yeni Vuku Bulmuş Kayıp
19-Hipokondriazis
20-Yeni Vuku Bulmuş Ameliyat ve Doğum
21-İşsizlik ve Parasal Sıkıntılar
22-Sekonder Kazancın Bulunmaması
23-Kaza Eğilim
24-Etnik Orijin
İntihar
önlenebilir, dikkat edilmesi gereken hiç de öyle sanıldığı gibi gizemli olmayan
bir sorundur. Yeter ki fark edildiğinde bir psikiyatriste ulaştırılması için
elden gelen yapılsın.
Gülnihal Gökçe ÜNAL
Psikiyatri Uzmanı
Sağlık Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
Ruh Sağlığı Birim Koordinatörü