Doğada
Yetişen Mantarların Yenmesi Sonucu Meydana Gelen Zehirlenmeler Hakkında
Türkiye genelinde
yağışların artması nedeniyle doğada yetişen mantarların üremesinde ve yurt
genelinde tüketiminin artmasına bağlı zehirlenme vakalarında artış
gözlenmiştir. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Zehir
Danışma Merkezi’ne 01.05.2018-20.06.2018 tarihleri arasında yapılan zehirlenme
başvurularında 2017 yılına oranla %15.18daha fazladır. 842 vaka başvurusu
yapılmıştır. Panzehir stok merkezlerimizde 216 Flakon panzehir kullanılmıştır.
Artış gözlenen İller; Çorum, Erzurum, Yozgat, Ankara, Niğde, Sakarya, Kütahya
ve İstanbul’dur.
Mantar
zehirlenmeleri, özellikle yağışların bol olduğu mevsimlerde görülmektedir.
Doğal ortamlarda yetişen ve yapısında zehir bulunan mantarların taze,
kurutulmuş veya konserve şeklinde çiğ veya pişirilmiş olarak yenmesi
neticesinde ölümle sonuçlanabilen ciddi zehirlenmeler görülebilmektedir.
Ülkemizde doğal ortamlarda zehirli mantarların yetiştiği ve halkımızın da bu
mantarlara çokça rağbet ettiği bilinmektedir.
Zehirlenme
belirtileri mantarda bulunan zehirin niteliğine göre mantarın yenmesini takiben
2 ile 6 saat içinde ortaya çıkabilmektedir.
Mantarlarda bulunan
zehirin özelliğine göre ortaya çıkan belirtiler çeşitlilik gösterebilmektedir.
Mantarın yenmesini takiben 2 saat içinde sersemlik, uyku hali, tansiyon
düşüklüğü, bulanık görme, yüzde ve boyunda kızarma, ağızda metal tat duyusu,
bulantı, kusma, terleme; bazı türlerin yenmesinden 6 saat sonra ise bulantı,
kusma, ishal, ateş, çarpıntı, karın ağrısı, karaciğer, böbrek fonksiyon
bozuklukları ve ölümle sonuçlanan zehirlenme belirtileri görülebilmektedir.
Vatandaşlarımızın
doğada yetişen mantarları kesinlikle tüketmemeleri ancak tüketilmesi sonucunda
bu belirtilerin görülmesi hâlinde mantarı tüketen kişilerin derhal en yakın
sağlık kuruluşuna başvurmaları gerekmektedir. İhtiyaç halinde mantar
zehirlenmelerinde kullanılan panzehir, Ulusal Zehir Danışma Merkezi tarafından
Türkiye’de 20 stok merkezinde kullanılmak üzere hazır bulundurulmaktadır.
Ulusal Zehir Danışma
Merkezi zehirlenme konusunda 7/24 kesintisiz hizmet sunmaktadır, ihtiyaç
halinde bilgi almak isteyen vatandaşlar 114 numaralı Ulusal Zehir Danışma
Merkezini arayabilirler.
Mantar
Zehirlenmelerinden Korunma
Doğal alanlarda
yetişen mantarlar yerine bandrollü kültür mantarları tercih edilmelidir. Kültür
mantarları bünyelerinde zehirli maddeleri bulundurmadığından bir zehirlenme
görülmesi söz konusu değildir. Ancak, bu mantarların yetiştiği ortam
itibarıyla, bazı mikroorganizmalar mantarların üzerinde bulunabilir. Bu
mikroorganizmayla bulaşmış mantarların çiğ olarak yenmesi sonucunda çok hafif
mide ve bağırsak şikâyetlerinin gelişebileceği de unutulmamalıdır. Ayrıca
mantar alırken ambalajlı olan mantarlar tercih edilmeli ve ambalajında
tüketiciyi bilgilendirmeye yönelik bilgilerin yer aldığı etiketlerin olup
olmadığına da dikkat edilmelidir.