2 - 8
Kasım Lösemili Çocuklar Haftası
“Minik
kalplerin yayındayız…”
Çocukluk çağı
kanserleri tüm kanser vakalarının %1,2’sini ve tüm kanserden ölümlerin %1’ini
oluşturmaktadır. Genç nüfusa ve düşük gelişmişlik düzeyine sahip ülkelerde tüm
kanserlere göre çocukluk çağı kanserlerinin oranı en yüksek düzeydedir.
Türkiye’de ise her
yıl 175.000 vatandaşımıza kanser teşhisi konulmakta olup, bunlardan yaklaşık
2800’i çocukluk yaşlarında görülen kanserlerdir (%1,5). Lösemiler çocuklarda en
sık görülen kanserler olup, Türkiye’de yılda 1000 çocuğumuzu etkilemektedir.
Türkiye’de çocukluk kanserleri insidansı gelişmiş dünya ortalamasına benzer
oranlardadır.
Birçok gelişmiş
ülkede çocuklarda en yaygın ikinci ölüm sebebi olan kanser; ülkemizde çocuk
ölümlerin nedenleri arasında dördüncü sıradadır.
Çocuklarda görülen
kanserler; tip, tedaviye yanıt ve sağ kalım açısından erişkin kanserlerinden
çok farklılıklar gösterirler:
*** Çocuklarda en sık
görülen kanserler lösemi, beyin tümörleri ve lenfomalardır.
*** Erişkinin aksine
çocukluk çağı kanserleri %70 - 80’ in üzerinde tedavi edilebilir ve sağ kalım
oranı yüksektir. Günümüzde gelişmiş ülkelerde her 900 erişkinden biri çocukluk
çağı kanseri geçirmiş ve yaşamını devam ettirmektedir. Ancak bu iyileşme oranı
ne yazık ki kaynakları kısıtlı ülkeler için geçerli değildir. Bu nedenle dünya
genelinde her yıl teşhis edilen 160.000 çocuk kanseri olgusunun yaklaşık
90.000’i kanser nedeni ile hayatını kaybetmektedir.
*** Tedavi
başarısının yüksekliği ve çocukların önündeki beklenen yaşam süresinin uzunluğu
erken ve etkin tedaviyi, en iyi hizmete erişimi, yaşam kalitesini, psikososyal
yaklaşımı daha da önemli hale getirmektedir.
*** Ayrıca çocukluk
çağı kanserlerinin neden sonuç ilişkisi erişkinlerde görülen kanserler kadar
net değildir ve bilinen bir tarama programı yoktur. Yine de; erken teşhis ile
tedavi başarı oranları daha da yüksektir. Bu nedenle; iştahsızlık, kansızlık,
hızlı kilo kaybı, bacaklarda kemik ağrıları, cilt altında kanamaları (kırmızı
noktalar veya morarmalar), burun ve dişeti kanamaları, ateş gibi semptomların
varlığında dikkatli olunmalı ve en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Ülkemiz genelinde
tedavi oranlarımız gelişmiş ülkelerdekine benzer olup, kansere yakalanan
çocuklarımızın %70 - 80’ ini iyileşmektedir. Ayrıca ülkemizde sosyal devlet
anlayışı ile 18 yaş altı çocuklar tamamen sağlık güvencesi kapsamında
tutulmuştur. Bu nedenle de çocukluk çağı kanserleri diğer erişkin kanserlerinde
olduğu gibi ücretsiz tedavi edilmektedir.
Lösemili
çocuklarımızın tedavilerinde önemli bir unsur kemik iliği naklidir. Bugün
itibari ile ülke genelinde çocuk hastalarımıza yönelik kemik iliği nakil
merkezi sayısı 2004’te 7 iken 2015’te 24’e ulaşmıştır. Çocukluk çağında yapılan
kemik ili nakil sayısı 2008’de yılda 150 iken 2015’de 785’e ulaşmıştır.