3
Aralık Dünya Engelliler Günü
“Engelleri hep birlikte aşacağız…”
Dünya nüfusunun
yaklaşık %15’i (bir milyardan fazla kişi) çeşitli yeti yitimi (Engellilik)
durumuna sahiptir. Bu insanların yaklaşık 200 milyonu hayatlarını devam ettirme
konusunda ciddi zorluklar yaşamaktadır.
Türkiye’de görme,
duyma, konuşma, yürüme, merdiven çıkma veya inme, bir şey taşıma veya tutma ve
yaşıtlarına göre öğrenme, basit dört işlem yapma, hatırlama veya dikkatini
toplama fonksiyonlarından en az birinde çok zorlandığını veya hiç yapamadığını
belirten kişi sayısı 4 milyon 882 bin 841’dir.Yani toplam nüfusun %6,6’sının en
az bir engeli vardır. (03.12.2016 T.C. Sağlık Bakanlığı Yayını)
En az bir fonksiyonda
zorluk yaşadığını veya hiç yapamadığını belirtenlerin %42,8’i erkek, %57,2’si
ise kadındır. (03.12.2016 T.C. Sağlık Bakanlığı Yayını)
Engellilik oldukça
çeşitlilik göstermekte, nüfusun yaşlanması ve kronik hastalıklardaki artış
nedeni ile engelli sayısı da artmaktadır.
Engelli bireyler
mümkün olan en iyi sağlık seviyesine sahip olabilmek için kaliteli sağlık
hizmetlerinden, tedavilerden ve sağlık teknolojilerinden, toplumun diğer
bireyleri ile eşit bir şekilde faydalanma hakkına sahiptir.
Halkımızın sağlık
düzeyini yükseltmek ve geliştirmek için bedensel, zihinsel, sosyal ya da
ekonomik koşulları nedeniyle özel ihtiyacı olan insanların (yaşlı, engelli,
aile içi şiddete maruz kalan kişiler, sokak çocukları vb. gibi) korunması ve
kendi ihtiyaçlarına uygun sağlık hizmetlerine kolay erişebilirliğin
artırılmasına yönelik faaliyetlerimiz devam etmektedir:
Engelliliğin
önlenmesi amacı ile her bebeğimize;
Ø Yeni doğan İşitme
Taraması
Ø Fenilketonüri,
Biyotidinaz ve Hipotiroidi Taraması,
Ø Gelişimsel Kalça
Displazisi Erken Tanı Ve Tedavisi
Ø Hemoglobinopati
Taramaları
Ø Erken yaş
taramalarını yapılması ( Kırma kusurları, işitme taramaları)
Sağlık
kuruluşlarımızın engelli bireyler için erişilebilir hale getirilmesi için
teknik rehber olarak yararlanılması amacı ile 2012 Haziran ayında “Sağlık Kurumlarında Engelliler İçin Temel
Ulaşılabilirlik Rehberi” yayımlanmıştır. Kurumlarımızdaki erişilebilirlik
uygulamalarını hızlandırmak için Erişilebilirlik Takip Formu ile her bir
binadaki çalışmaların ÇKYS üzerinden takibi sağlanmıştır.
Sağlık kuruluşlarında
engelli ve yaşlı hastalara hizmet alımlarını kolaylaştıracak, işlemlerinde
yardımcı olacak refakatçi personel (hostes hizmeti) temin edilmesi,
İşitme engelli
hastalarla iletişimi sağlamak üzere işaret dili bilen personel istihdam
edilmesi,
Poliklinik
hizmetlerinde öncelik sırasına uygun hareket edilmesi,
Engelli
vatandaşlarımızın sağlık kuruluşlarına kayıt ve kabul işlemleri yapılırken özel
durumuna uygun şekilde gerekiyorsa oturması sağlanarak işlemleri yapılması,
Engelli ve kimsesiz
hastaların başvurdukları sağlık kuruluşundan başka bir sağlık kuruluşuna nakli
gerektiğinde, imkânlar ölçüsünde transferi sağlanması
Engelli
vatandaşlarımızın kullandıkları ortez ve protezlerin üretimi ve üretim sonrası
hizmet kalitesine ilişkin esasların belirlendiği “Ortez Protez Yönetmeliği”
çıkarılması (03.12.2016 T.C. Sağlık Bakanlığı Yayını)
Engellilere sunulan
sağlık hizmetleri konusunda ilgili personel hizmet içi eğitim programlarına
alınması ve eğitimlerinin sürekliliğinin sağlanması
Engelli sağlık kurulu
raporları ile ilgili yönetmelik çalışmaları devam etmektedir.
Engelli sağlık kurulu
raporu veren kamu hastaneleri ve hakem hastane listesine T.C. Salık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü’ nün web sayfasında
bulunan “Sağlık Modülü”nü tıklayarak “Özellikli Sağlık Hizmetleri” web sayfasını inceleyebilirsiniz. Ayrıca engelli
sağlık kurulu raporu veren kamu hastaneleri ve hakem hastane listesine https://khgmozellikli.saglik.gov.tr/svg/ozellikli_hizmetler.php linkini tıklayarak
da ulaşabilirsiniz.
Evde sağlık
hizmetleri, Bakanlığımız, Aile Çakışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, STK’lar
ve belediyelerle ortak olarak yürütülmektedir. Evde sağlık hizmeti kapsamında
KOAH vb. solunum sistemi hastalıkları olanlara, yatağa bağımlı hastalara,
terminal dönem palyatif bakım hastalarına, ileri derecedeki kas hastalığı olanlara
hizmet sunulmaktadır.
Evinde sağlık
hizmetine ihtiyacı olan bireylere muayene, tetkik ve tahlil, tedavi, tıbbi
bakım, takip ve rehabilitasyon hizmetleri sunulmaktadır. Aile hekimleri, mobil
ekipler, evde sağlık hizmet hastane birimleri, evde sağlık ağız ve diş sağlığı
birimleri evde sağlık hizmetlerinde görev almaktadırlar.
Ülkemizin tamamını
içine alan evde sağlık hizmeti uygulaması ile 2016 yılı Eylül ayı itibari ile
846.615 hastaya ulaşılmış olup, aktif toplam hasta sayısı ise 314.023 tür. (03.12.2016
T.C. Sağlık Bakanlığı Yayını)
Kronik hastalıklara
bağlı engelliliğin önlenmesi için toplum farkındalığının artırılması amacıyla
astım hastalığı videoları işaret dilinde de hazırlanmıştır.
Sağlıkta özel günler
ve haftalar takvimi ile uyumlu olarak hazırlanan dokümanların görme ve işitme engellilerin
de erişebileceği şekilde Braille alfabesi ve sesli kitap vb. türde sunulmasına
yönelik çalışmalarımız devam etmektedir. (03.12.2016 T.C. Sağlık Bakanlığı
Yayını)
Engelliliğin
önlenmesinde, engellilere karşı gerekli tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinin
sunulmasında, bireylerin engellilikle ilgili farkındalığının artırılmasında ve
engellilerin kendi haklarının bilincine varmasında, sağlık sektöründen, eğitim
sektörüne kadar pek çok sektörün işbirliği içinde olması çok önemlidir.