Kalın Bağırsak Kanseri (Kolorektal Kanser)
Kolon ve
rektum, sindirim sisteminin kalın bağırsak denen kısmını oluşturur. Son 20
cm’lik kısmı rektum, buradan ince bağırsaklara kadar olan kısmı ise kolon
olarak adlandırılır. Toplam yaklaşık 1,5 m uzunluğundadır. Kolonun rektumla
birleştiği yer sigmoid kolondur. Kolonun ince bağırsakla birleştiği yere çekum
adı verilir. Kısmen sindirilmiş gıdalar ince bağırsaktan kolona gelir. Kolon su
ve mineralleri besinden ayırır, geri kalanı anüsten atılmak üzere depolar.
Risk Faktörleri
Kolorektal kanserin kesin sebebi
bilinmemekte olup en bilinen risk faktörleri şunlardır;
·
Aşırı kilolu
veya obez olmak
·
Fiziksel
olarak aktif olmamak
·
Fazla
miktarda işlenmiş gıda veya kırmızı et tüketimi
·
Alkol
Kullanımı
·
Sigara
·
İleri yaş
·
Ailede
benzer kanser öyküsü bulunması
Bazı Genetik Hastalıklar:
·
Belli
genlerdeki değişiklikler kolorektal kanser riskini arttırır. Herediter
nonpolipozis kolon kanser (HNPCC) kalıtımsal (genetik) kolorektal kanserin en
yaygın tipidir.
· Familyal
adenomatöz polipozis (FAP) kolon ve rektumda kalıtımsal poliplerle karakterize
nadir bir durumudur. APC adında özel bir gendeki değişiklikler sonucu olur.
·
Daha önceden
kolorektal kanser geçirmiş olmak: Kolorektal kanser öyküsü olan bir kişide
tekrar kolorektal kanser gelişebilir.
·
Ülseratif
kolit veya Crohn hastalığı: Bağırsakta adı geçen iltihabi hastalığı olanlarda
kolorektal kanser riski artmıştır.
· Kalın
bağırsak kanserlerinden korunmada tarama yöntemlerinin yanı sıra riski azaltıcı
bazı basamaklar da mevcuttur. Örneğin fiziksel egzersiz, aşırı kilolardan
kurtulmak, sigara ve alkol kullanmamak, yüksek lifli, düşük yağ içerikli
gıdaları tüketmek bunlardan birkaçıdır.
Belirtiler
Kolorektal kanserlerde en sık
görülen belirtiler şunlardır;
·
Bağırsak
alışkanlıklarında ishal-kabızlık gibi değişikliklerin meydana gelmesi ve bu
değişikliklerin birkaç günden uzun sürmesi
·
Bağırsakta
tam boşalmama hissi
·
Dışkıda kan
(parlak ya da koyu kırmızı), veya dışkı renginde koyulaşma
·
Karında
şişkinlik, kramp tarzında ağrı veya gaz şikâyeti
·
Bilinen bir
neden olmaksızın kilo kaybı
·
Sürekli
yorgunluk
Tanı
Diğer kanserlerde olduğu gibi kolon kanserleri de iyice büyüyene kadar
belirti vermezler. Bu nedenle amaç, daha kanserde belirti yokken tümörü ortaya
koymak olmalıdır. Belirtiler gelişmeden önce bir kişinin kanser için taranması
poliplerin ve kanserin erken tanınmasında yardımcı olur. Poliplerin erkenden
tanınıp çıkartılması, kolorektal kanseri önleyebilir. Erken tanı konulduğunda,
kolorektal kanserin tedavisi daha etkin olabilir. Bu nedenle, 50 yaş üstündeki
kişiler izlenmeli ve kolorektal kanser için artmış riski olan kişiler daha
erken tarama programına alınmalıdır. Taramada ülkemizde “gaitada gizli kan
testi” uygulanmakta ve bu testi 50-69 yaş arasındaki herkesin 2 yılda bir
yaptırması önerilmektedir.
Tedavi
Kalın
bağırsak kanserlerinin tedavisinde cerrahi, radyasyon ve kemoterapi başlıca
kullanılan tedavi yöntemleridir. Tedavi, tümörün yerleşim yeri ve evresine göre
değişmektedir.
Referanslar
- https://www.cancer.org/cancer/colon-rectal-cancer/causes-risks-prevention/risk-factors.html
- https://www.cancer.org/cancer/colon-rectal-cancer/detection-diagnosis-staging/signs-and-symptoms.html
KETEM
Adreslerimiz
KETEM Adreslerimize ulaşmak için
lütfen linki tıklayınız.
AİLE HEKİMİNİ BUL