29 Mayıs Dünya MS Günü
“Multipl Skleroz yaşamı değil yaşam
kalitesini tehdit eden, akılcı ve sıkı bir hasta, aile ve hekim işbirliği ile yönetilmesi
gereken önemli bir nörolojik hastalıktır.”
Multipl Skleroz,
beyin ve omurilikten oluşan merkezi sinir sistemine ait bir hastalıktır.
Hastalığın adı iki sözcükten oluşmaktadır. Multipl: Bir ya da daha çok bölgede
etkin olup, bir veya daha çok belirti (semptom) vermesi.Skleroz: Vücudun
savunma hücrelerinin myelin kılıfına saldırması sonucu, bu kılıfı
sertleştirerek işlevsiz duruma getirmesi.Multipl Skleroz hastalığını kitlelere
duyurmak ve farkındalık yaratmak adına Uluslararası MS Federasyonu ve Dünya
Sağlık Örgütünün ortak kararları ile her yıl Mayıs ayının son Çarşamba günü,
''Dünya MS Günü'' ilan edilmiştir.
Merkezi Sinir
Sisteminde sinir liflerini çevreleyen ve bu sinir liflerinin elektrik
uyarılarını iletmelerine yardımcı olan miyelin isimli yağlı bir doku vardır.
Multipl Skleroz'da sinir lifleri ve onu çevreleyen miyelin, geride skleroz adı
verilen sert alanlar bırakarak birçok bölgede yok olur. Hasar gören bu
bölgeler, plak olarak da bilinmektedir. Miyelin hasar gördüğünde sinirlerin
beyine giden veya beyinden gelen uyarıları iletebilme kapasiteleri kesintiye
uğramakta ve sonuçta belirtiler ortaya çıkmaktadır. Multipl Skleroz, sinir
ağının farklı noktalarında oluşabileceğinden, belirti ve etkileri de kişiden
kişiye hatta aynı kişi için zaman içinde farklılıklar gösterebilir. Bundan
dolayı Multipl Skleroz bazı belirtiler birbirine benzese de, ortaya çıkış ve
seyri bakımından kişiye özel bir hastalıktır.
Multipl Sklerozun
nedeni tam olarak bilinmese de birçok araştırmacı miyelin hasarının vücudun
bağışıklık sisteminin anormal çalışmasından kaynaklandığına inanmaktadır.
Kadınlarda daha sık görülen Multipl Skleroz bulaşıcı değildir ve anneden çocuğa
geçmemektedir. Dünyada 3 milyon, ülkemizde ise 35-40 bin Multipl Skleroz
hastası olduğu tahmin edilmektedir. Gençler arasında en sık görülen nörolojik
hastalıklardan biridir. Multipl Skleroz hastalarının büyük bir bölümü ilk
ataklarını 20-40 yaşları arasında geçirmekle birlikte nadiren çocukluk veya
ileri yaş gruplarında da ortaya çıkabilmektedir. Genel olarak toplumda Multipl
Skleroz gelişme riski yaklaşık 1/1000 olarak tahmin edilmektedir.
Multipl Skleroz
beynin görme, konuşma, yürüme gibi fonksiyonlar üzerindeki kontrol kabiliyetini
bozar. En sık görülen Multipl Skleroz belirtileri güçsüzlük, yorgunluk,
karıncalanma, uyuşukluk, ağrı, görme bozuklukları, bir gözde görme kaybı,
bulanık veya çift görme, kas fonksiyon bozuklukları, katılık, titreme, idrar
kaçırma, kabızlık, cinsel sorunlar ve dengesizlik, baş dönmesi, yalpalama gibi
denge sorunlarıdır. Bu belirtilerin bir veya birkaçını hissedenlerin ''Nöroloji
(sinir hastalıkları)'' kliniğine başvurmasında yarar vardır.
Multipl Sklerozun
bugün için bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Hastalığın belirtilerini
giderebilmek ve kişilerin rahat bir yaşam sürmelerini sağlamak amacıyla
semptomatik (belirtilere yönelik) tedavi uygulanmaktadır. Multipl Skleroz
ataklarının görülme sıklığını ve şiddetini azaltan, sinir sisteminde yeni
hasarlı bölümler oluşmasını engelleyen ilaçlar kullanılmaktadır. Multipl
Sklerozun yol açtığı sorunları gidermeye çalışan terapiler de bulunmaktadır.
