31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü
Dünya
Tütünsüz Günü’nde Tütün Ve Akciğer Sağlığı
31 Mayıs, tütün ürünü
kullanımının sağlık ve diğer zararları konusunda toplumda farkındalık
oluşturmak, tütün ürünü kullananlara bırakmaları yönünde bilinç kazandırmak ve
sağlıklı yaşam davranışlarını geliştirmek amacıyla Dünya Sağlık Örgütü
tarafından “Dünya Tütünsüz Günü” olarak ilan edildi ve bu yıl
gerçekleştirilecek olan etkinliklerinin ana teması, “Tütün ve Akciğer Sağlığı” olarak belirlendi.
Tüm dünyada olduğu
gibi ülkemizde de 31 Mayıs Günü “Dünya
Tütünsüz Günü” olarak amaca yönelik çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır.
Tüm illerimizde il sağlık müdürlüklerimiz,
sivil toplum kuruluşları ve paydaş kurumlar tarafından yapılan
faaliyetlerle tütün ürünlerinin zararlarına dikkat çekilmekte, bırakmak
isteyenler teşvik edilmektedir.
Sigara dumanı, hem
ısısı hem de içinde bulunan çok sayıdaki kimyasal maddeler nedeniyle solunum
yollarının koruyucu mekanizmaları üzerinde olumsuz etkiler oluşturmasıyla,
solunum yollarında ve akciğerlerde çeşitli hastalıklar meydana gelmektedir. Bu
hastalıklar arasında; akciğer kanseri, kronik bronşit, astım, çeşitli
enfeksiyonlar hatta alerjik rahatsızlıklar yer almaktadır. Yapılan çalışmalar,
sigara içenlerde bu hastalıkların daha sık görüldüğünü ortaya koymuştur.
Küresel tütün
salgını, önlenebilir hastalık ve ölüm sebepleri arasında ilk sırada yer almakta
ve dünyada her yıl 7 milyondan fazla kişinin ölümüne sebep olmaktadır. Sigara
dumanında 5300’den fazla kimyasal madde mevcuttur. Bu kimyasal maddelerden
bugüne kadar 70’den fazlası, kanser yapıcı etkiye sahip maddeler olarak
tanımlanmıştır. Yapılan incelemelere göre, 1,8 milyon kişinin akciğer kanser
tanısı aldığı ve her yıl 1.6 milyonun da hastalığa bağlı hayatını kaybettiği
belirlenmiştir.
Tüm bu riskler göz
önünde bulundurularak tütünle mücadelede sağlanan başarı ile bağımlılıktan
uzak, sağlıklı nesillerin yetişmesine büyük katkı sağlanacaktır. Bununla
birlikte, kanserler gibi pek çok kronik hastalık, kalp damar hastalıkları ve
bunlara bağlı sağlık ve yaşam kayıpları önlenecektir. Ayrıca bu kronik
hastalıklara yönelik sağlık harcamalarının ve iş gücü kayıplarının azalması ile
ülke ekonomisine de katkı sağlanacaktır.
Bu sebeplerle
ülkemizdeki tütünle mücadele çalışmaları siyasi iradenin, kamu otoritesinin,
yerel yönetimlerin, sivil toplum kuruluşlarının, medyanın iş birliğinde büyük
bir kararlılıkla sürdürülmektedir. Siyasi irade, istikrarlı bir biçimde ve
cesaretle tütünle mücadele çalışmalarını desteklemektedir. Hatta bu mücadelenin
liderliğini ve savunuculuğunu bizzat Sayın Cumhurbaşkanımız kendisi
yapmaktadır. En üst düzeyde gösterilen bu siyasi kararlılık elbette başarılı
çalışmaların sürekliliğini de beraberinde getirmektedir.
Pasif
Maruziyetine Önlem
Ülkemizde tütünle
mücadele alanında yürütülen çalışmalar arasında çocuklar ve gençler başta olmak
üzere toplumun tamamının tütün dumanından pasif maruziyetinin önlenmesi yer
almaktadır.
Sigara dumanına maruz
kalma olarak tanımlanan “pasif maruziyet” kişi sigara içmese bile sigara
dumanından yoğun olarak etkilenmesi olarak tanımlanmaktadır. Aktif içicilik ve
ikinci el maruziyet (pasif maruziyet) kanıtlanmış riskler içermektedir. İkinci
el sigara dumanı; lösemi, lenfoma, santral sinir sitemi tümörleri ve karaciğer
kanserine sebep olmaktadır. Yapılan araştırmalara göre, pasif maruziyet de
akciğer kanseri riskini arttırdığı ortaya çıkmıştır.
Vatandaşlarımızın
tütün dumanından pasif maruziyetini önlemek ve temiz hava soluma hakkını
korumak amacıyla 4207 sayılı Kanun kapsamında tütün ürünlerinin kullanımının
yasak olduğu yerlere yönelik, ülke genelinde yaklaşık 1500 denetim ekibiyle 7
gün 24 saat esasına göre denetim ekipleri tarafından gerçekleştirilmektedir.
Rutin denetimlerin yanı sıra, Alo 184 Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi Tütün
İhbar Hattı ve Yeşil Dedektör mobil uygulaması üzerinden gelen ihbarlara
yönelik de denetimler sürdürülmektedir. Denetim ekiplerimiz tarafından Kanun’un
tüm hükümleriyle yürürlüğe girdiği 19 Temmuz 2009 tarihinden bu yana ülke
genelinde 22.852.971 denetim yapıldı. Bu denetimler sırasında Kanun hükümlerine
uyum konusunda ihlal tespit edilen işletmelere ve ihlalde bulunan kişilere
yönelik 313.008.491 TL idari para cezası uygulandı.
Yürütülen koruma ve
önleme çalışmalarının yanı sıra tütün ürünü kullanan bireyler bırakmaları için
teşvik edilmekte ve bırakmak isteyenlere ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı
ve sigara bırakma poliklinikleri aracılığıyla destek sağlanmaktadır. 27 Ekim 2010
tarihinde hizmete açılan ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattında, 7 gün 24
saat, sigara bırakma konusunda uzman danışmanlar tarafından canlı destek
sağlanarak, günlük ortalama 4-5 bin arası çağrı karşılanmaktadır. Ayrıca
internet sitesi üzerinden destek almak isteyen kişiler alo171.saglik.gov.tr web
adresinden birçok hizmete ulaşabilirler. Site üzerinden sigara bırakma takvimi
oluşturabilir, sigaranın bütçeye verdiği yükü hesaplayabilir, kararlılık ve
bağımlılık testi uygulanabilir. Site, hizmete açıldığı tarihten 30 Nisan 2019
tarihine kadar 3.851.606 kişi tarafından ziyaret edilmiştir.
Bunun yanı sıra
toplumu, tütün ürünlerinin zararlarına ilişkin bilgilendirmek, yürütülen
çalışmaları kamuoyu ile paylaşmak için havanikoru.saglik.gov.tr web sitesi
hizmet vermektedir. Site, hizmete açıldığı tarihten 30 Nisan 2019 tarihine
kadar 1.675.622 kişi tarafından ziyaret edilmiştir.
2019 yılı itibariyle
toplam 501 sigara bırakma polikliniğinde açıldığı günden bugüne kadar 720 hekim
tarafından 2.492.750 kişiye hizmet sunulmuştur. Sigara bırakma tedavisinde
kullanılan, ülkemizde geri ödeme kapsamında olmayan ilaçlar sigara bırakma
polikliniklerinde hekimler tarafından uygun görülen hastalara ücretsiz olarak
temin edilmektedir.
Toplumu
bilinçlendirmek, toplum sağlığını korumak, bağımlılıklardan uzak sağlıklı
nesillerin yetişmesini sağlamak temel hedeflerimizdir. “Tam Dumansız Türkiye”
için tütünle mücadele çalışmaları, kararlılıkla ve güçlendirilerek devam
etmektedir.
31 Mayıs Dünya
Tütünsüz gününde siz de bir adım atabilir, sigara bağımlılığından
kurtulabilirsiniz. Sigarayı bırakmak istiyor, fakat bırakamayacağınızı
düşünüyorsanız bu süreçte destek alabileceğiniz birçok kurum olduğunu
unutmayın. Bağımlılıkların tümü bir hastalıktır ve tedavisi mümkündür.
Kaynakça. https://havanikoru.saglik.gov.tr/component/k2/360/31-mayis-dunya-tutunsuz-gunu.html