10 Mayıs Dünya Sağlık
İçin Hareket Günü
“Sağlık için evde kal, evde hareket et”
#saglikicinevdekalevdehareketet
Fiziksel aktivite, kas ve eklemlerimizi kullanarak enerji
tüketimi ile gerçekleşen herhangi bir bedensel hareket olarak tanımlanmaktadır.
Bireylerin fiziksel ve ruhsal sağlığının geliştirilmesinde temel araçlardan
birisidir. Bir halk sağlığı sorununu gidermenin yanında, aynı zamanda toplum
refahını, çevrenin korunmasını teşvik eder ve gelecek nesillere yönelik bir
yatırım oluşturur.
Kronik hastalıkların ortak risk faktörlerinden birisi
olan fiziksel inaktivite (hareketsizlik), dünya genelindeki ölüme neden olan
risk faktörleri sıralamasında dördüncü sırada yer almaktadır (ölümlerin %
6’sı). Meme ve kolon kanserlerinin yaklaşık % 21-25’inin, diyabetin % 27’sinin
ve iskemik kalp hastalığının % 30’unun ana nedeni olduğu tahmin edilmektedir.
Obezitenin artmasına neden olan önemli faktörlerden biri hareketsiz yaşam
tarzının yaygınlaşmasıdır. Buna karşılık fiziksel aktivite; kan basıncını
azaltır, HDL seviyesini arttırır ve kilo kontrolü için anahtar role sahiptir.
Sağlığın korunması ve geliştirilmesi için haftada 150
dakikalık (haftanın 5 günü 30 dakikalık) orta şiddette bir egzersiz yetişkinler
açısından yeterlidir.
1-4 yaş arası çocuklar, gün içinde farklı şiddetlerde
toplam 180 dakikalık fiziksel aktivite yapmalıdırlar.
5-18 yaş arasındaki çocuk ve ergenler için ise, günde 60
dakika, orta şiddetliden yüksek şiddetli aktivitelere doğru şiddeti değişen
aktiviteler önerilmektedir.
Orta şiddetli aktiviteler sırasında kişi konuşabilir
fakat şarkı söyleyemez. Hızlı yürümek, düşük tempolu koşular, dans etmek, ip
atlamak, yüzmek, masa tenisi oynamak, yavaş tempoda bisiklet sürmek vb. orta
şiddetli aktivite örnekleridir.
Yüksek şiddetli aktiviteler sırasında kişi, aktivite
sırasında nefesi kesilmeden birkaç kelimeden fazlasını konuşamaz (tempolu koşu,
basketbol, futbol, voleybol, hentbol ve tenis oynamak, step-aerobik derslerine
katılmak, tempolu dans etmek vb.).
Günlük yaşamı mümkün olduğunca aktif geçirmek sağlıklı
bir yaşamın ilk adımıdır. Daha fazla yarar elde edebilmek ve sağlığı koruyup
geliştirebilmek için fiziksel aktiviteler düzenli olarak yapılmalı ve yaşamın
bir parçası hâline getirilmelidir.
Bakanlığımızca gerçekleştirilen Türkiye Beslenme ve Sağlık
Araştırması 2017 sonuçlarına göre;
Fiziksel aktivite düzeyinin DÜŞÜK olma durumu %42.4 olarak bulunmuştur ( E:%31.7K: %53.1).
İlkokul 2. Sınıf çocuklarda Şişmanlık Araştırması 2016’ ya göre Ailelerin
sadece %17’si, çocuklarının bir dans veya spor kursuna üye olduğunu beyan
etmiştir. Ailelerin beyanlarına göre
öğrencilerin yarısına yakını (%47,9’u) okul döneminde hafta içi ders çalışmaya
2 saatin üzerinde vakit ayırmaktadır. Bu yüzde hafta sonu artmaktadır (%52,6).
Çocukların %36,2’si hafta içi TV seyretme ya da bilgisayarla günde 2 saatten
fazla vakit geçirirken bu yüzde hafta sonu %69,9’a çıkmaktadır.
Fiziksel aktivitenin arttırılması sadece bireysel değil
toplumsal bir sorun olup toplum tabanlı, çok sektörlü, multidisipliner ve
kültürel yaklaşım gerektirmektedir. Bu nedenle toplumun obezite ile mücadele
konusunda bilgi düzeyini artırmak, yeterli ve dengeli beslenme ve düzenli
fiziksel aktivite alışkanlığı kazanmasını teşvik etmek ve böylece ülkemizde
obezite ve obezite ile ilişkili hastalıkların (kalp-damar hastalıkları,
diyabet, bazı kanser türleri, hipertansiyon, kas-iskelet sistemi hastalıkları
vb.) görülme sıklığını azaltmak amacıyla Türkiye
Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı 2019-2023 Fiziksel Aktivite Eylem
Planı uygulanmaktadır.
10 Mayıs Dünya Sağlık Örgütü tarafından bulaşıcı olmayan
hastalıkların önlenmesinde fiziksel aktivitenin yararları konusunda toplum
bilincini oluşturmak, iyi uygulamalara dikkat çekmek ve fiziksel aktivitenin
yararlarını savunmak, yaşamın her alanında ve her yerde (okul, ev, işyeri)
toplum genelinde fiziksel aktiviteye katılımı arttırmak, sağlıklı davranışları
ve yaşam tarzlarını teşvik etmek için “Sağlık
için Hareket Et Günü” olarak belirlenmiştir.
Ülkemizde bu yılki teması “sağlık için evde kal, evde
hareket et”
'#stayathomemoveathomeforhealth '
