3 Mart
Dünya Kulak ve İşitme Günü
'İşitme Kaybında Erken Teşhis Önemlidir'
İnsanlar arasında en
önemli iletişim unsurlarından biri işitmedir. İskoçyalı bilim insanı, annesi ve
eşi işitme engelli olan Alexander Graham Bell işitme engelliler için yaptığı
çalışmalar sırasında telefonu icat etmiştir. Bell ‘in hayatı boyunca yaptığı
çalışmalarından dolayı doğum günü olan 3 Mart Dünya Kulak ve İşitme Günü olarak
kutlanmaktadır.
Dünyada 360 Milyon
işitme engelli bulunmaktadır. 2015 TÜİK
verilerine göre ülkemizde İşitme cihazı/implant kullanıyor olmasına rağmen
duymada çok zorlanan veya hiç duyamayan nüfusun oranı %1,1’dir. Bu oran
erkeklerde %1,1 iken, kadınlarda %1,2’dir.
İşitme kayıpları
kulağın bir veya daha cok yerinin hasarıyla, çeşitli nedenlerden oluşmaktadır.
Ebeveynler arasında akrabalık olması, ailede çocukluk döneminde başlayan
kalıtsal işitme kaybı olması, annenin hamileyken kullandığı bazı ilaçlar ve
geçirdiği hastalıklar, doğum kilosunun düşük olması, kulağın anormal görünmesi, , ateşli hastalık
geçirmesi ve bebeğe verilen bazı ilaçlar işitme kaybına neden olabilmektedir.
Aileler herhangi bir dönemde bebeklerinde işitme kaybından şüphelenirlerse bir
uzmana başvurmalılardır. İşitme testleri yenidoğan dönemi itibariyle
yapılabilmektedir.
Yenidoğan bebeklerin
kulaklarına belli şiddette sesler verilip, duyup duymadığı beyin dalgaları
ölçülerek anlaşılır. Bu işlem basit olup, bebeğe hiçbir rahatsızlık vermez, 15
dakikada yapılabilir. Testin güvenilirliği %97 oranındadır.
Dünya Sağlık Örgütü
işitme kaybına yol açan faktörlerin% 50′sinin önlenebilir olduğunu
bildirmektedir. İşitme kayıpları mutlaka bir kulak burun boğaz hastalıkları
uzmanı (KBB) hekimlerce teşhis edilmelidir.
Önleyici tedbirler
olarak çocukların yenidoğan döneminde işitme taramalarından geçmesi, kızamık,
menenjit, kabakulak ve kızamıkçık aşılarını olması, özellikle ototoksik (iç
kulağa zarar verici) özellikte ilaç kullanırken seçici davranılması, orta kulak
iltihabı için etkin tedavilerin yapılması, aşırı gürültülü ortamlardan
kaçınılması önerilmektedir.
İşitme kaybını erken
dönemde belirlemek amacıyla ülkemizde Yenidoğan İşitme Taraması ve Erken yaş
işitme taraması yapılmaktadır.
Ani işitme kaybı,
daha önce işitme kaybı olmaksızın 3
günden kısa sürede gelişen iç kulak ve/veya
işitme sinirinden kaynaklanan işitme kayıplarıdır. Her yaş grubunda
görülse de 40-50 yaş arasında daha sık rastlanmaktadır.
Ani işitme
kayıplarının nedeni çoğunlukla (%90 oranında) bilinmemektedir. Ancak viral enfeksiyonlar, travma, çok şiddetli sese maruziyet, damarsal olaylar,
basınç değişikliği, geçirilmekte olan iç kulak hastalığı, beyin sapı tümörleri
(akustik nörinom), bazı sistemik hastalıklar ve kanser tedavisinde kullanılan
bazı ilaçlar neden olabilmektedirler.
Ani işitme kaybı
genellikle kulakta uğultu, çınlama, baş dönmesi, mide bulantısı, tek taraflı ya
da çift taraflı işitme azlığı şikayetleriyle ortaya çıkar. Böyle bir durumda
vakit kaybetmeden kulak burun boğaz hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır. Ani
işitme kaybı acil hastalıklardan biridir. Hastalığın iyileşme oranını en çok
etkileyen faktör tedaviye erken başlanmasıdır.
Nedeni bilinmeyen ani
işitme kaybı tedavisinde sistemik veya bölgesel etkili kortikosteroidler(
kortizon), vazodilatatörler(damar genişleticiler), antiviraller gibi
birçok ilaç gurubu ve ek olarak
hiperbarik oksijen tedavisi kullanılmaktadır.İlaç tedavisi yanında stres
faktörlerinin ortadan kaldırılması, tuzsuz diyet, sigara, alkol ve kafein
kullanımının bırakılması gibi yaşam alışkanlıklarının düzenlenmesi tedaviye
önemli katkı sağlamaktadır.